Knieschijf klachten (Patellofemoraal)
Algemeen
Patellofemorale klachten zijn pijnklachten rondom de patella (knieschijf) en kunnen we toeschrijven aan het disfunctioneren van het patellofemorale gewricht (gewricht tussen bovenbeen en knieschijf). Het is een veelvoorkomende klacht bij met name de jong adolescent, al kan het op elke leeftijd voorkomen. De klachten bestaan soms zonder dat we een duidelijke oorzaak kunnen aantonen. Regelmatig spelen dan ook meerdere factoren een rol bij dit pijnsyndroom.
Oorzaken patellofemoraal
Het patellofemoraal pijnsyndroom komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en wordt vaker gezien bij hardlopers, voornamelijk in de leeftijdscategorie 20-35 jaar. Overbelasting of juist inactiviteit, hypermobiliteit, maar ook statiekafwijkingen zoals plat of holvoeten, X- of O-benen, beenlengteverschil en een verkeerde voetafwikkeling, kunnen alle een rol spelen bij het ontstaan van de klachten. Ook spierzwakte van de bovenbenen en lage rug en een verminderde core stability kunnen leiden tot klachten. Andere mogelijke oorzaken zijn vormafwijkingen van de knieschijf, het niet goed sporen van de knieschijf in de geul van het bovenbeen en kraakbeenafwijkingen van de knieschijf. Vaak spelen echter meerdere factoren tegelijkertijd een rol bij het ontstaan van patellofemorale klachten.
Figuur 1
Figuur 2
Klachten
De klachten bij een patellofemoraal pijnsyndroom verschillen per persoon. Ze ontstaan vaak geleidelijk en zijn met name rondom de knieschijf gelokaliseerd. Belastende activiteiten voor de knieschijf, zoals traplopen, fietsen, hurken of squatten, provoceren de pijnklachten. Ook langdurig dezelfde houding aannemen, zoals bij autorijden of zitten (theaterfenomeen), verergert de klachten. De pijn trekt vaak weg als het been gestrekt wordt.
Niet-operatieve behandeling
We dienen het patellofemorale pijnsyndroom conservatief en niet-operatief te behandelen. Slechts zelden is een operatie geïndiceerd. Oefentherapie is bewezen effectief. De behandeling is met name gericht op fysiotherapie. We leggen hierbij de nadruk op functioneel trainen. Zaken als quadricepskrachttraining (open en gesloten keten), rekoefeningen, heupmusculatuur krachttraining en core stability training zijn daarbij belangrijk. Taping van de knieschijf leidt mogelijk tot pijnvermindering en passen we dus regelmatig toe. Hierbij voeren we een analyse uit en corrigeren we, indien nodig, enkele extrinsieke factoren. Hierbij kunt u denken aan een verkeerde sporttechniek, verkeerde sportschoenen of harde sportondergrond. Het is van belang dat we individueel bekijken wat de beste behandeling is en wat noodzakelijk. Patiënten dienen goed geïnformeerd te worden over het te verwachten beloop, de manieren hoe met pijnklachten om te gaan en wat de mogelijke belasting/belastbaarheid is. De fysiotherapeut speelt hierbij een belangrijke rol.
